Ομιλία του Μανώλη Χουρδάκη κατά τη δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό Πατρών για την 66η επέτειο της Μάχης της Κρήτης την 3η Ιουνίου 2007.
Τρανή κραυγή ακούστηκε από τον Ψηλορείτη,
Ξεσηκωθείτε Κρητικοί, πατήθηκε η Κρήτη.
Φυσική συνέπεια της στρατηγικής σημασίας της θέσης της Κρήτης από το Μάη του ΄40 ήταν, Βρετανοί και Γάλλοι, να συμφωνήσουν ότι θα απέβλεπαν στο να αποκρούσουν την κατοχή της από τους Ιταλούς. Η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε, σε περίπτωση επίθεσης της Ιταλίας, να αποβιβαστούν Βρετανικές και άλλες συμμαχικές δυνάμεις στο νησί.
Η άνοιξη του 1941 είναι η χρονολογία που τα πράγματα στην Ευρώπη γίνονται ανεπανόρθωτα δύσκολα. Τα συμμαχικά κράτη συντρίβονται το ένα πίσω από το άλλο, είτε προχωρούν σε συμβιβασμό.
Ο ίδιος ο Χίτλερ αποφεύγει μια απευθείας αναμέτρηση με τα Βρετανικά νησιά και ανοίγει διέξοδο προς τη νότια πλευρά της Ευρώπης. Για ν' αποφύγει η Γερμανία ένα πόλεμο σε δύο μέτωπα, έπρεπε προσωρινά να κρατηθεί η Ρωσία σε μια «απατηλή ασφάλεια» μέχρις ότου ετοιμαστεί με όλη τη σιγουριά του το αποτελεσματικό πλήγμα.
Αυτή ήταν η αιτία που έκανε το Χίτλερ να στραφεί τόσο αιφνίδια προς τη Μεσόγειο, πριν από την εξόρμησή του για την κατάκτηση της Ρωσίας, πέρα φυσικά από την επιθυμία του να ενισχύσει τα φιλοαξονικά καθεστώτα της Μ. Ανατολής και να διατηρήσει ανοικτό το δρόμο προς τα πετρέλαια του Ιράκ και της γύρω περιοχής.
Στις 6 Απριλίου 1941 η επιχείρηση του Χίτλερ στη Σερβία έχει τελειώσει, αλλά η περιπέτειά του προς το νότο μόλις άρχιζε.
Η νίκη του ελληνικού λαού, με την απόκρουση της φασιστικής εισβολής, την αντεπίθεση των ελληνικών στρατευμάτων και την επέλαση μέσα στην Αλβανία, αποτελούσε μια όχι στρατιωτική νίκη, αλλά νίκη των ιδανικών της ανεξαρτησίας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και των ανθρώπινων αξιών.
Η ηρωϊκή του επίσης αντίσταση στην επίθεση του Γ΄Ράϊχ άφησε άναυδο όλο τον κόσμο.
Κάτω απ΄αυτές τις συνθήκες, ξεκινάει η εφαρμογή του σχεδίου κατάληψης της Μεγαλονήσου.
«…Μόνο να ρθείς την άνοιξη που βάνω τα καλά μου, που βλαστοσύρνουν τα κλαδιά κι αριδαμώνει ο τόπος που κιτρινίζει ο ασπάλαθος κι αθεί το κατσορπίνι και ΄πό τα ξεροχάρακα μοσκόχορτο φυτρώνει..»
Για την υπεράσπιση της Κρήτης, είχε αποβιβαστεί ένα μήνα πριν στο νησί και είχε οικειωθεί με τα προβλήματά της, ο Άγγλος αξιωματικός Ουέστον. Θεωρούσε το Ηράκλειο και το Μάλεμε θεμελιακά στηρίγματα για την άμυνά της και τη Σούδα σαν το μοναδικό λιμάνι για τον ανεφοδιασμό της περιοχής.
Στη διάθεσή του είχε γύρω στους 30.000 οπλίτες, Άγγλους, Αυστραλούς, Νεοζηλανδούς και 10.000 Έλληνες και Κρήτες χωρίς επαρκή οπλισμό. Απουσίαζε όμως στο Αλβανικό μέτωπο η 5η Μεραρχία που την αποτελούσαν 20.000 Κρήτες μαχητές, και χρησιμοποιήθηκε τελικά στις αιματηρές πολύνεκρες μάχες της Τρεμπεσίνας, με απώλειες 3.344 ανδρών(νεκροί, τραυματίες, παγόπληκτοι, βαριά άρρωστοι).
Στις 15 του Μάη η γερμανική αεροπορία ολοκλήρωνε τον αποκλεισμό της Κρήτης.
Σύμφωνα με το σχέδιο του Γερμανού στρατηγού Στούντεντ, τα πρώτα στρατεύματα θα έφθαναν με 530 μεταγωγικά αεροπλάνα και 100 ανεμοπλάνα. Τη δύναμη αεραπόβασης θα υποστήριζαν 650 βομβαρδιστικά, καθέτου εφορμήσεως και άλλα. Παράλληλα ετοίμασαν 7 φορτηγά πλοία και 63 επιταχθέντα μηχανοκίνητα καΐκια για τη μεταφορά πολεμοφοδίων και βαρέων όπλων.
Σαν ημέρα εισβολής καθορίστηκε η 20ή Μαΐου 1941. Από τις 14 Μαΐου η γερμανική αεροπορία αρχίζει συστηματικό βομβαρδισμό της Κρήτης με κύριους στόχους αεροδρόμια λιμάνια αντιαεροπορικά πυροβολεία και άλλους στρατηγικούς στόχους του νησιού.
Η 3η πρωινή της 20ής του Μάη ήταν η πιο σημαντική χρονική στιγμή για την 7η Γερμανική αεραποβατική Μεραρχία.
Στην Κρήτη, καθώς η αυγή έπαιρνε να χαράζει, οι υπερασπιστές της άφωνοι και άγρυπνοι καρτερούσαν μέσα στους ελαιώνες και πίσω από τα πρόχειρα μετερίζια τους και με το λιγοστό ή καθόλου οπλισμό τους.
«Αυγή τσ΄ αυγής δα σηκωθώ,
Αυγή τσ΄ αυγής δα σύρω,
Να κατεβώ στο Μάλεμε, στην αεροκαθίστρα
Για να σκοτώσω Γερμανούς και άπιστους προδότες
Απού μας επροδούνανε……………….»
Στις 6.30 οι σταθμοί επιτήρησης αέρα, ανέφεραν το πλησίασμα του εχθρού και δόθηκε συναγερμός. Σε λίγα λεπτά τα πρώτα σμήνη σκέπασαν τον ουρανό στην παράκτια λωρίδα Σούδας- Μάλεμε κι άρχισαν, κατεβαίνοντας χαμηλά να βομβαρδίζουν και να πυροβολούν.
Από τις 7.00 τα κύματα των αεροπλάνων πύκνωσαν και η πόλη των Χανίων δέχτηκε την πρώτη σφοδρή επίθεση.
Νέα επερχόμενα σμήνη στούκας έκαναν τρομακτικό το βάρος της επίθεσης βομβαρδίζοντας κάθε κινούμενο στόχο, ανατινάζοντας αποθήκες, πυροβολεία, καράβια αραγμένα.
Σε λίγο σμήνη από Γιούγκερς 52 που έσερναν από δύο και τρία ανεμοπλάνα φάνηκαν και άρχισαν να απελευθερώνουν το φορτίο τους.
-Βροντά κι αστράφτει ο ουρανός κι η θάλασσα φουσκώνει,
-Τα όρη αναταράσσουνται και τα βουνά βρουχούνται.
Ακολούθησαν μάχες σφοδρές και εξοντωτικές. Εκατοντάδες άοπλοι πολίτες κάθε ηλικίας, τρέχουν μέσα στη φωτιά και τη βροχή του πυρωμένου σιδήρου, των όλμων, των χειροβομβίδων και των αεροπλάνων. Πού πάνε αλήθεια;… Πάνε να φράξουν το δρόμο στον εχθρό. Πώς; Τους είναι αδιάφορο. Με τα χέρια με τα πόδια με το στήθος με τα κορμιά του……
«σύννεφο μαύρο κάθεται στου Κουρκουλού τη μπάντα,
Και φοβερίσει τσ΄αετούς, ως είναι μαθημένο.
Μα οι γι-αετοί ψηλά πετούν και δίπλα τριγυρίσουν»
Οι απώλειες των Γερμανών υπήρξαν τρομακτικές.. Οι μισοί αλεξιπτωτιστές εξολοθρεύτηκαν. Όμως κατάφεραν να στερεώσουν το προγεφύρωμα στο ρέμμα του Ταυρωνίτη, δίπλα από το αεροδρόμιο του Μάλεμε, για την παραπέρα δράση τους.
Παρ' όλες τις προσπάθειες των υπερασπιστών για ένα περίπου δεκαήμερο, η κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς πέτυχε.
«Του Ροδακίνου οι δυό κορφές Βρούντουβας κι Άγιο Πνέμα
Τα δυο βουνά δακρύζουνε και κάθουνται και κλαίνε,
Γιατί θωρού τσι΄ Γερμανούς τα δυο χωριά να καίνε,
Να βοηθήσου δε μπορού………»
Ο αγώνας της Κρήτης προξένησε τόσο μεγάλες απώλειες στις διαλεχτές μονάδες των αλεξιπτωτιστών, ώστε μέχρι το τέλος του πολέμου οι Γερμανοί σε καμιά περίπτωση δεν τόλμησαν να εκτεθούν σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις.
4700 αλεξιπτωτιστές, 1500 στρατιώτες και πάνω από 170 αεροπλάνα ήταν οι Γερμανικές απώλειες.
Μεγάλες ήταν οι απώλειες των συμμαχικών δυνάμεων και των μαχητών της Κρήτης.
Μετά την κατάρρευση, ένας μεγάλος αριθμός από τους Έλληνες αξιωματικούς και στρατιώτες προτίμησαν να μη παραδοθούν. Βρήκαν καταφύγιο στα απρόσιτα Κρητικά βουνά και μαζί με ντόπιους οπλισμένους Κρήτες συγκρότησαν τους πρώτους πυρήνες αντίστασης εναντίον του κατακτητή.
Η καθυστέρηση των Γερμανών στην Κρήτη επέτρεψε στον Άγγλο στρατάρχη ΟΥΕΙΒΕΛ να οργανώσει την άμυνα της Αιγύπτου. Ο ίδιος ανέφερε στην κυβέρνησή του: "Οι απώλεις των Γερμανών στην Κρήτη έσωσαν τη γενική κατάσταση στη Μεσόγειο, διότι καταστράφηκε μέγα μέρος από τα αεραγήματα του εχθρού και τεράστιος αριθμός αεροπλάνων.
Η Μάχη της Κρήτης αποτελεί σταθμό στην ιστορία του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, σύμβολο ηρωισμού και αυτοθυσίας στην Ιστορία των λαών και μνημείο σεβασμού, μίμησης και μελέτης για τους νεότερους.
Η εφημερίδα ‘’ΧΡΟΝΟΣ’’ του Τόκυο έγραψε:
Προτείνομε ως ζήτημα υπέρτατου καθήκοντος τιμής, όπως δημιουργηθεί έκτακτο τάγμα των «Ιπποτών της Κρήτης» για να τιμηθεί με ειδικό παράσημο κάθε πολίτης κάθε στρατιώτης που έλαβε μέρος στην παραδοξοτέρα και ενδοξοτέρα μάχη της ιστορίας – τη μάχη της Κρήτης.
Ανώτεροι επίσης Γερμανοί αξιωματούχοι που κατέθεσαν στη δίκη της Νυρεμβέργης, είτε ως κατηγορούμενοι είτε ως μάρτυρες, ομολόγησαν ότι:
"Η απροσδόκητη και ισχυρή αντίσταση των Ελλήνων εβράδυνε την επίθεση κατά της Ρωσίας για περισσότερο από δύο μήνες. Αν δεν υπήρχε η καθυστέρηση αυτή, η εξέλιξη του πολέμου θα ήταν διαφορετική, τόσο στο Ανατολικό μέτωπο όσο και στο πόλεμο γενικά."
Ο Χίτλερ, παραδίδοντας το παράσημο του Ιππότη στον κατακτητή της Κρήτης στρατηγό Στούντεντ, δεν κρατήθηκε και ομολόγησε:
«Η Κρήτη απέδειξε ότι οι μεγάλες ημέρες των αλεξιπτωτιστών τέλειωσαν»
Ο Winston Churchill γράφει στα απομνημονεύματά του: "Στην Κρήτη ο Goering κέρδισε μια Πύρρειο νίκη, διότι με τις δυνάμεις που σπατάλησε εκεί θα μπορούσε εύκολα να κατακτήσει την Κύπρο, τη Συρία, το Ιράκ και ίσως ακόμη και την Περσία."
Θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί σε δεκάδες ιστορικούς που έγραψαν τόμουw για τα ηρωϊκά κατορθώματα των απλών πολιτών ολόκληρης της Κρήτης.
Κυρίως δε για την πρωτοφανή, κατά το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, καινοτομία της ένοπλης μαζικής λαϊκής αντίστασης. Λαϊκής αντίστασης που πληρώθηκε με πολύ αίμα κρητικών και ολοκαυτώματα ηρωϊκά αντιστεκόμενων χωριών της Κρήτης.
Αηδόνι απού τον Ομαλό, γεράκι απού τη Νίδα
Και πέρδικες ΄που τη Γιγγλιά γλυκολαλούν και λένε:
-Εσιγανέψαν οι καιροί κ΄επάψαν οι ανέμοι.
Πάψαν και σένα οι στράτες σου, Χίτλερ, απού τη Κρήτη
Στη Κρήτη μπλιό σου δε πατείς.
Ο Μανώλης Χουρδάκης του Νικολάου είναι μαθηματικός από τη Νεάπολη Μεραμπέλλου.